W powszechnej świadomości zwolnienie lekarskie kojarzy się przede wszystkim z obowiązkami pracodawcy jak np. usprawiedliwienie nieobecności w pracy oraz wypłata wynagrodzenia tudzież zasiłku chorobowego pracownikowi. Wiele osób zapomina przy tym, że takiej sytuacji na pracowniku ciążą również pewne obowiązki formalne, których musi dopilnować.
Podstawowym obowiązkiem pracownika, co do którego wśród pracowników często istnieje wiele wątpliwości, to obowiązek niezwłocznego zawiadomienia pracodawcy o zaistnieniu okoliczności uniemożliwiającej stawienie się do pracy (czyli np. wystąpienie choroby i otrzymanie „L4”) oraz przewidywanym okresie trwania tej nieobecności. Zgodnie z przepisami powyższe zawiadomienie musi nastąpić najpóźniej w drugim dniu nieobecności w pracy. Zawiadomienia można dokonać zarówno osobiście, jak i przez osobę trzecią, telefonicznie lub za pomocą innego środka łączności (np. mail albo sms) albo pocztą tradycyjną (wtedy liczy się data stempla pocztowego).
Pracownik jest odpowiedzialny za podanie lekarzowi wszystkich niezbędnych informacji oraz dopilnowanie, żeby te informacje zostały prawidłowo odnotowane na druku zwolnienia. Powyższe dotyczy w szczególności adresu miejsca pobytu pracownika w czasie trwania niezdolności do pracy. To właśnie pod tym adresem pracownik musi przebywać podczas ewentualnej kontroli.
Pracownik jest zobowiązany do przebywania pod adresem wskazanym na zwolnieniu lekarskim przez cały czas trwania tego zwolnienia. Pracownik może ewentualnie na krótki czas opuścić to miejsce jeżeli jest to niezbędne z uwagi na jego podstawowe potrzeby życiowe (np. musi iść do lekarza, sklepu, apteki itp.). Istotne jest przy tym, że adnotacja na zwolnieniu, że pacjent „może chodzić” nie oznacza, że pracownik może swobodnie wychodzić z domu np. na spacer albo do znajomych/rodziny. Ta adnotacja oznacza, że pracownik nie musi leżeć przez cały czas w łóżku, ale dopóki lekarz nie wyda wyraźnego zalecenia, żeby pracownik w ramach powrotu do zdrowia odbywał np. spacery, to pracownik powinien wychodzić z domu tylko w minimalnym i niezbędnym zakresie.
Pracownik ma prawo podczas choroby zmienić miejsce swojego pobytu. W takim przypadku musi jednakże poinformować pracodawcę o nowym adresie, najpóźniej w terminie 3 dni.
Pracownik jest zobowiązany do wykorzystywania zwolnienia w sposób zgodny z jego celem, w tym w szczególności realizacji wskazań i zaleceń lekarskich oraz powstrzymywania się od czynności mogących negatywnie wpływać na proces rekonwalescencji. Oznacza to, że pracownik podczas zwolnienia powinien się oszczędzać i skupić na powrocie do zdrowia, a wykonywanie jakichkolwiek czynności, które mogą przedłużyć czas jego niezdolności do pracy są wyraźnie zakazane. Pracownik nie powinien zatem wykorzystywać zwolnienia do świadczenia pracy u innego pracodawcy, wykonywania remontu we własnym domu albo wyjazdu urlopowego. Każdy przypadek powinien być jednakże indywidualnie rozpatrywany, ponieważ może się zdarzyć, że pracownik podczas zwolnienia będzie zmuszony do pracy fizycznej, żeby np. narąbać drewna na opał.